Di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia loại hình Kiến trúc nghệ thuật
(Quyết định số 95 – QĐ/BT, ngày 24/01/1998)
– Đình Tân Hoa toạ lạc tại ấp Tân Hưng, xã Tân Hòa, thành phố Vĩnh Long, nằm ven quốc lộ 80, hướng đi thị xã Sa Đéc, tỉnh Đồng Tháp, quay mặt về hướng Nam.
– Kiến trúc đình Tân Hoa gồm có sáu nóc làm theo kiểu xếp đọi, mang dáng dấp chung đình làng Nam Bộ những cũng có nét riêng. Chánh điện là một ngôi nhà tứ trụ, được nới rộng ra bốn phía bằng kèo đấm và tám kèo quyết. Còn các ngôi nhà khác như võ ca, võ quy, hậu điện… đều làm theo kiểu ba gian hai chái. Nền đình xây bằng đá chẻ, xây tường gạch bao quanh với dấu ấn mỹ thuật văn hóa Pháp trên đầu cột ngoài hàng hiên phía trước. Mái đình được lợp bằng ngói âm dương, nối liền nhau bằng hệ thống máng xối. Các bờ nóc, bờ mái được xây cao và gắn nhiều hình trang trí bằng sành như: lưỡng long tranh châu, cá hóa long, phượng hàm thư rồng khoanh, bát tiên, ông mặt trời và bà mặt trăng.
– Đáng chú ý nhất là bộ giàn trò bằng gỗ quý, cột đình to tướng, một người ôm không xuể. Các bộ phận chịu lực như xuyên, trính, kèo… đều làm theo kiểu cụ lăng, vỏ đậu, đùi ếch… nên cứng cáp. Các cây kèo đùi ếch, vỏ đậu được đục đẽo thành hình những con rồng. Thân kèo là thân rồng. Những lá dùng đỡ cây đòn tay cuối tầng mái biến thành những đầu rồng. Đặc biệt, những tác phẩm chạm trổ đều do thợ Tân Nhơn (thợ ở địa phương) thực hiện.
– Trong đình Tân Hoa còn giữ được hàm chục bộ bao lam, hàng chục hoành phi, câu đối, rất nhiều tự khí như: lỗ bộ, lư, đỉnh, hương án, khánh thờ, và hiện nay đình còn lưu giữ một biển hiệu cổ khắc ba chữ Tân Hoa Đình theo lối triện làm trong năm Mậu Ngọ (1789) kích thước to lớn.
– Đình Tân Hoa còn điểm khác lạ với những ngôi đình khác ở Nam Bộ là giữa sân đình không có đàn Thần Nông mà chỉ có một tấm bình phong đắp hình “long mã phụ đồ”. Còn đàn Thần Nông lại được thờ trong một ngôi miếu nhỏ ở góc bên.
– Mỗi năm, tại đình Tân Hoa có các ngày lễ:
– Lễ Thượng Điền vào ngày 11 và 12 tháng 9 âm lịch.
– Đặc biệt đình Tân Hoa còn giữ lệ vía Thần Thành Hoàng.
– Nhưng ngày lễ lớn nhất của ngôi đình này là ngày Hạ Điền – Kỳ Yên, từ ngày 11 – 12 và 13 tháng 3 âm lịch hàng năm.
Để lại một phản hồi